گروه صنعت و تجارت: وزیر تجارت اتحاد یه اقتصاد ی اوراسیا با بیان اینکه متن توافقنامه د ائم تجارت آزاد این اتحاد یه با ایران نهایی شد ه و آماد ه طی مراحل امضا و تصویب د ر مجالس است، گفت: این اتحاد یه آماد ه است که حجم تجارت با ایران را به ۳۰ میلیارد د لار ارتقا د هد .
به گزارش «تجارت آنلاین»، رئیس جمهور اول خرد اد ماه جاری د ر اجرای اصل ۱۲۳ قانون اساسی، «قانون سند الحاقی(پروتکل) تمد ید موافقتنامه موقت تشکیل منطقه آزاد تجاری بین جمهوری اسلامی ایران و اتحاد یه اقتصاد ی اوراسیا و د ولت‌های عضو» را که د ر جلسه علنی د وازد هم ارد یبهشت ۱۴۰۲ مجلس شورای اسلامی تصویب و ۲۰ ارد یبهشت ۱۴۰۲ به تایید شورای نگهبان رسید ه بود ، برای اجرا به وزارت صنعت، معد ن و تجارت ابلاغ کرد . پیش از این، «آلکسی اورچوک» معاون نخست وزیر روسیه ۲۹ ارد یبهشت ماه ۱۴۰۲ د ر حاشیه چهارد همین مجمع اقتصاد ی بین المللی «روسیه - جهان اسلام: کازان فوروم» اعلام کرد ه است: اتحاد یه اقتصاد ی اوراسیا (EAEU) ممکن است زود تر از سایر کشورها به توافق بر سر تجارت آزاد با ایران د ست یابد . وی د ر آن زمان د ر پاسخ به این سوال که اتحاد یه اوراسیا با کد ام کشورها به توافق برای تجارت آزاد نزد یکتر است، گفت: ما به توافق با ایران نزد یکتریم. حال بعد از گذشت چند ماه باید د ید سرنوشت توافق تجارت آزاد ایران و اوراسیا به کجا رسید ه است.
سال 2023؛ سال حیاتی تجارت ایران
تلاش برای افزایش روابط تجاری ایران با همسایگان و کشورهای نزد یک راهبرد د ولت‌های ایران از بعد از سال 1397 و تحریم‌های گسترد ه آمریکا علیه ایران بود ه است. تحریم‌های پولی و بانکی مانع سنگینی برای تجارت ایران بود ه و به همین د لیل د ولت باید به د نبال راهکارهایی برای گسترش تجارت و د ور زد ن این تحریم‌ها باشد . الحاق ایران به پیمان شانگهای یکی از اتفاقات مهمی بود که اتفاق افتاد و می‌تواند به گسترش روند تجاری ایران کمک زیاد ی کند هر چند که د ر این راستا باز هم موانعی از جمله FATF نیز وجود د ارد .
یکی د یگر از اتفاقات احتمال امضای توافقنامه تجارت آزاد با اتحاد یه اقتصاد ی اوراسیا و حضور گسترد ه‌تر ایران د ر این بازار است. «آند ری اسلپنف» وزیر تجارت اتحاد یه اقتصاد ی اوراسیا د ر گآخرین اظهارنظرش د رباره سرنوشت تجارت ایران با اوراسیا گفت: مذاکرات مربوط به متن توافقنامه د ائم تجارت آزاد اتحاد یه اوراسیا و جمهوری اسلامی ایران به پایان رسید ه و این بد ان معنا است که متن این توافقنامه آماد ه طی کرد ن روند های لازم شامل امضا و تصویب است که اعتقاد د اریم سریع د نبال خواهد شد . امید وار هستیم که توافقنامه تجارت آزاد این اتحاد یه با ایران تا قبل از پایان سال ۲۰۲۳ میلاد ی ( د ی‌ماه ۱۴۰۲) بین د ولت‌ها امضا شود و بعد از آن، این توافقنامه د ر پارلمان‌ها (مجالس) طرفین باید به تصویب برسد . وی اد امه د اد : «کشورهای عضو اتحاد یه اوراسیا، رویکرد جد ی د ر زمینه گسترش همکاری با ایران د ارند و به نظر می‌رسد د ر این شرایط، توافقنامه به سرعت د ر مجالس به تصویب برسد ». امید واری وزیر تجارت اوراسیا یک امید واری برای ایران نیز به شمار می‌رود چرا که برآورد ها حاکی از افزایش حجم تجارت د ر آیند ه است.
هد فگذاری ۳۰ میلیارد د لاری تجارت اتحاد یه اوراسیا با ایران با حذف تعرفه‌ها
ایران پیش از این توافقنامه موقتی را با اتحاد یه اقتصاد ی اوراسیا امضا کرد ه که همین توافقنامه موقت باعث افزایش 100 د رصد ی حجم تجارت بین د و طرف شد . این نشان می‌د هد امضای یک توافقنامه همه‌جانبه می‌تواند به تحقق بخشید ن به ظرفیت بالقوه تجارت بین د و طرف منجر شود چرا که ظرفیت تجارت بین د و طرف بالاست اما از این ظرفیت استفاد های نشد ه است. وزیر تجارت اتحاد یه اقتصاد ی اوراسیا د ر بخش د یگری از سخنانش اظهار د اشت: «د ر متن توافقنامه د ائم تجارت آزاد این اتحاد یه با جمهوری اسلامی ایران، تعرفه‌ها برای ۹۵ د رصد کالاها برد اشته شد ه است و شرایط اد اری برای انجام مباد لات تجاری تسهیل می‌شود ». وی اد امه د اد : «امضای توافقنامه تجارت آزاد همچنین د ر حوزه همکاری های صنعتی، امکانات و ظرفیت‌های خوبی فراهم خواهد کرد و ابزارهای بسیار خوبی برای پیشبرد طرح‌های مشترک را د ر د سترس قرار خواهد د اد و ما امید وار هستیم که این توافقنامه بلند پروازانه و جد ی نتایج خود را نشان د هد ». نکته مهمی که د ر صحبت‌های وزیر تجارت اتحاد یه اقتصاد ی اوراسیا وجود د اشت حجم براوری سنگین میزان مباد لات تجاری بین د و طرف است که از د ید وی این حجم تجاری قابل تحقق است منوط به اینکه اقد امات د و طرفه برای رسید ن به این هد ف انجام شود . وی می‌گوید : «ما به خوبی می‌د انیم که حجم مباد لات تجاری با کشور بزرگی چون ایران هنوز خیلی زیاد نیست و از این رو، به نظر می‌رسد که هد فگذاری ۳۰ میلیارد د لاری چراغ راه خوبی برای برای توسعه تجارت میان کشورهای ما باشد ». وی د ر عین حال تصریح کرد : «برای د ستیابی به این هد ف، باید اقد امات زیاد ی انجام شود از جمله اینکه لجستیک حمل و نقل کالا را توسعه د هیم و مشکلات فراروی انتقالات مالی و پولی را فراسوی محد ود یت‌های تحریمی حل کنیم؛ اطمینان د ارم که د ر چارچوب همکاری‌های د وجانبه،این مسائل قابل حل هستند و حل هم خواهند شد ». وی همچنین پیش از این عنوان کرد ه بود که احتمال ایجاد منطقه آزاد تجاری بین اتحاد یه اقتصاد ی اوراسیا (EAEU)و ایران تا پایان سال جاری میلاد ی بسیار زیاد است.
حجم تجارت ایران و اوراسیا د ر شرایط کنونی
هد فگذاری 30 میلیارد د لاری حقیقتا یک هد فگذاری بلند پروازانه و جاه‌طلبانه است اما اینکه چقد ر این ظرفیت قابل تحقق است به اقد امات آیند ه د ولت ایران بستگی د ارد . بزرگی هد ف 30 میلیارد د لاری زمانی قابل آشکار است که به این نکته توجه کنیم حجم کل تجارت ایران و اوراسیا د ر سال 1401 حد ود 5.5 میلیارد د لار بود و این د ر حالیست که تقریبا حد ود سه سال از توافقنامه موقت تجاری ایران و اوراسیا د ر سال 2018 گذشته است.
البته نمایند ه ایران د ر د ومین مجمع اقتصاد ی اتحاد یه اوراسیا گفته بود که با امضای موافقتنامه تجارت آزاد بین د و طرف حجم تجارت می‌تواند تا سه برابر یعنی 300 د رصد افزایش پید ا کند و به حد ود 20 میلیارد د لار برسد . طبق گفته «امید گلزاری» از کل حجم مباد لات تجاری 5.5 میلیارد د لاری بین د و طرف حد ود 3.3 میلیارد د لار ناشی از تخفیف د ر تعرفه‌های گمرکی بود و نشان می‌د هد کاهش تعرفه‌ها چه تأثیر عظیمی روی تجارت ایران خواهد گذاشت. رئیس مرکز مطالعات اقتصاد ی اوراسیا د ر تاریخ 11 خرد اد ماه گفت: بهبود روابط گمرکی و آسان شد ن فرایند های حمل کالا بین ایران و اتحاد یه اوراسیا می تواند تأثیر زیاد ی د ر افزایش تراز تجاری کشور د اشته باشد . وی اظهار د اشت: هم اینک باید با د رک مناسب، فرصت پیوستن به اتحاد یه اوراسیا غنیمت شمرد ه شود و زمینه حضور گسترد ه ایران د ر بازار کشورهای عضو این اتحاد یه فراهم شود . آزاد واری گفت: همزمان با طی مراحل پیوستن به اتحاد یه اوراسیا، باید آگاهی بخشی لازم به تجار ایرانی برای حضور د ر بازارهای کشورهای عضو این اتحاد یه د اد ه شود .
